maandag 11 april 2016

Ook de werkgelegenheid begint te profiteren van de aantrekkende economie

De werkgelegenheid lijkt in 2015 de eerste tekenen van herstel zien. In ruim 41 procent van de gemeenten is de werkgelegenheid toegenomen, 5 procent blijft gelijk in werkgelegenheid en 54 procent heeft  het aantal banen nog zien dalen. Met name langs de Rijkswegen A2, A50 en A1 lijkt het herstel zich te hebben ingezet. De regio Amsterdam en Noord-Overijssel laten over de hele periode 2011-2015 de beste ontwikkeling zien. Minder goed gaat het in Drenthe en Limburg en delen van Zuid-Holland en Groningen.
Een en ander blijkt uit de werkgelegenheidscijfers van Stichting LISA  die recent beschikbaar zijn gekomen. Al enkele jaren op rij maakt Fanion onderzoek & advies hier een korte analyse van. De edities 2013, 2014 en 2015 zijn in eerdere blogs na te lezen.

Kleine groei werkgelegenheid overall

Na jaren van werkgelegenheidsdaling is de werkgelegenheid is tussen 2014-2015 landelijk met 0,1% toegenomen. Toch is de werkgelegenheid nog altijd 2,5% lager dan hij was in 2011.
Het aantal banen is vooral toegenomen in de landsdelen West en Oost. In Noord-Nederland en Zuid-Nederland is ook in 2015 nog sprake van een werkgelegenheidsdaling, hoewel er wel sprake is van afvlakking.

Figuur 1
Ontwikkeling werkgelegenheid naar landsdeel 2011-2015 (index: 2011 = 100)
Bron: LISA 2011-2015, bewerking Fanion onderzoek & advies

Noord-Holland en Overijssel werkgelegenheidsgroei; Limburg en Drenthe daling

In Noord-Holland (1,3%) en Overijssel (0,7%) is de arbeidsmarkt duidelijk aan het aantrekken. Ook Utrecht (0,4%), Noord-Brabant (0,1%) en Gelderland (0,1%) laten voor het eerst sinds jaren weer een groei in werkgelegenheid zien.
Slecht gaat het nog altijd in Limburg (-1,3%), Drenthe (-1,0%) en Zuid-Holland (-0,6%) waar nog altijd sprake is van een behoorlijke afname van het aantal banen.

Figuur 2
Ontwikkeling werkgelegenheid naar provincie 2011-2015
Bron: LISA 2011-2015, bewerking Fanion onderzoek & advies






















Grote verschillen binnen provincies: met name Groot Amsterdam en Noord-Overijssel in de lift

De ontwikkeling binnen provincies is alles behalve uniform. Ook tussen de verschillende deelregio's zijn er aanmerkelijke verschillen. 

2011-2015

Nog bijna nergens is de werkgelegenheid in 2015 op het niveau van 2011. Vooral in Limburg en de grensregio's als de Achterhoek, Zuidoost-Drenthe is het aantal banen flink gedaald gedurende de crisis. Uitzonderingen vormen de regio's Groot-Amsterdam en Noord-Overijssel waar in 2015 de werkgelegenheid wel groter is dan in 2011. Opvallend is wel dat de Zaanstreek een flink banenverlies laat zien, terwijl het naastgelegen Groot-Amsterdam het juist zo goed doet.

Figuur 3
Ontwikkeling werkgelegenheid naar COROP 2011-2015
Bron: LISA 2011-2015, bewerking Fanion onderzoek & advies

2014-2015

In 2014 - 2015 laten vooral de regio's rond de Rijksweg A2 van Eindhoven tot en met Amsterdam een toename in werkgelegenheid zien. In Overijssel hebben alle regio's al te maken met een toename van het aantal banen. Opvallend is tevens de positieve ontwikkeling in de regio Den Haag  en Delft, waar lang sprake was van werkgelegenheidsdaling. In de rest van Zuidwest-Nederland gaat het nog altijd niet goed en is nog altijd sprake van een daling van het aantal banen. Hetzelfde geldt voor de regio's in de provincie Limburg.

Figuur 4
Ontwikkeling werkgelegenheid naar COROP 2011-2015
Bron: LISA 2015, bewerking Fanion onderzoek & advies

Regio Amsterdam veruit grootste economische dynamiek

De regio Amsterdam is tussen 2011 en 2015 de onbetwiste nummer 1 als het het gaat om de economische dynamiek. Nergens is het aantal  bedrijven sterker toegenomen en nergens is de werkgelegenheid harder gegroeid. Andere regio's die het goed doen zijn: Noord-Overijssel, Zuidwest-en Zuidoost-Friesland, de Veluwe, Utrecht, Arnhem-Nijmegen, Zuidoost-Brabant en Haarlem en omgeving.

Een klein aantal regio's heeft het werkgelegenheidsverlies weliswaar beperkt weten te houden, maar blijft wel achter in de groei van het aantal bedrijven. Het gaat onder meer om Noordoost-Noord-Brabant, Kop van Noord-Holland, Leiden en de Bollenstreek, Overig Groningen en Alkmaar en omgeving.

Andere regio's hebben wel een goede groei van het aantal bedrijven, maar een daling in het aantal banen. Dit geldt onder meer voor Den Haag en omgeving, West-en Midden-Noord-Brabant, Noord-Friesland, de Achterhoek en Zuid-Limburg.

Tot slot is er een groep regio's met een lage dynamiek. Hier is het verlies aan banen groter dan gemiddeld, maar is tevens sprake van een lage groei van het aantal bedrijven. Het slechtst gaat het in de regio Zuidoost-Zuid-Holand, Oost-Zuid-Holland, Zuidoost-Drenthe, Delfzijl e.o.. Maar ook de grote werkgelegenheidsregio Groot-Rijnmond hoort tot deze categorie.

Figuur 5
Ontwikkeling werkgelegenheid en vestigingen naar COROP 2011-2015
Bron: LISA 2015, bewerking Fanion onderzoek & advies


Ontwikkeling werkgelegenheid naar gemeente

2011-2015: daling banen over vrijwel de gehele linie

Tussen 2011-2015 is vrijwel is in 75% van alle gemeenten de werkgelegenheid gedaald onder invloed van de economische crisis. 25% van de gemeente heeft het aantal banen zien groeien. Groei van werkgelegenheid zat er rond Amsterdam en Schiphol (gemeente Haarlemmermeer), Ook de gemeente Zwolle en de regio daaromheen (Voorst, Olst-Wijhe, Dalfsen) deed het goed. 
Ook op de Veluwe en een deel van Twente was bij veel gemeenten sprake van een lichte banengroei. Dit geldt tot slot ook voor Zuidoost-Brabant, waar met name de regio De Kempen het goed doet.

De gemeenten met banenverlies zitten hoofdzakelijk in het Noorden van Nederland. Ook in de zuidvleugel van de Randstad en in West-Brabant hebben veel gemeenten werkgelegenheid ingeleverd. Dit geldt ook voor De Achterhoek, Noord- en Zuid-Limburg en een groot deel van Noordoost-Brabant.

Figuur 6
Ontwikkeling werkgelegenheid naar gemeente, 2011-2015

Bron: LISA 2015, bewerking Fanion onderzoek & advies

2014-2015: duidelijke tekenen van herstel

Tussen 2014 en 2015 is de arbeidsmarkt zich duidelijk aan het herstellen. Ruim 40 procent van de gemeenten laat een stijging van de werkgelegenheid zien, bij 8 procent is het aantal banen ongewijzigd en 54 procent heeft nog te maken met een daling van de werkgelegenheid.

De gemeenten op de assen A2, A50 en A1 lijken het relatief goed te doen. Opvallend is de positieve ontwikkeling in Twente en Zuidwest-Overijssel (Voorst, Deventer, Olst-Wijhe en Raalte). Ook delen van West-Brabant, Noordoost-Brabant, Het Groene-Hart en Rivierenland laten banengroei zien. Verder kleuren ook grote delen Zeeland opvallend groen. Ook de regio Den Haag - Delft laat een mooi herstel zien na jaren van banenverlies.

Toch gaat het nog niet overal goed. De gemeenten met een flinke daling in werkgelegenheid concentreren zich in Noord- en Oost-Groningen, Drenthe, Leiden/Alphen a/d Rijn en Noord- en Midden-Limburg. Ook een groot deel van de provincie Flevoland kleurt rood.

Figuur 7
Ontwikkeling werkgelegenheid naar gemeente, 2011-2015

Bron: LISA 2015, bewerking Fanion onderzoek & advies


Conclusie

Het herstel van de arbeidsmarkt wordt langzaam ingezet. 41 procent van de gemeenten heeft de werkgelegenheid zien toenemen. In 2015 is bij 75 procent van de gemeenten het aantal banen nog lager dan in 2011. Een heel duidelijk ruimtelijk patroon is er niet. Toch lijken vooral de Rijkswegen A2, A50 en A1 de assen waarlangs de werkgelegenheid zich als eerste herstelt. Delen van Groningen en Limburg hebben het nog altijd moeilijk. De onbetwiste banenmotor van Nederland is de regio Amsterdam. Daar is zowel de grootste groei in werkgelegenheid als de grootste bedrijvendynamiek.

© Henry de Vaan, Fanion onderzoek & advies 






4 opmerkingen: